در دنیای امروز که تلفن‌های همراه نقش حیاتی در زندگی روزمره ما ایفا می‌کنند، خرابی گوشی می‌تواند به یک بحران شخصی تبدیل شود. با این حال، ماجرای دردسرهای تعمیر گوشی تنها به خرابی ختم نمی‌شود؛ بلکه گاهی مرحله تعمیر، تازه آغاز مشکلات است! بسیاری از تعمیرکاران موبایل در ایران با چالشی به‌نام «کم‌یابی قطعات خاص» مواجه‌اند؛ چالشی که هم آن‌ها را تحت فشار قرار داده و هم مشتریان را سردرگم کرده است. در این مقاله، نگاهی دقیق و تحلیلی خواهیم داشت به دلایل این کم‌یابی، گوشی‌هایی که بیشتر دردسرساز هستند، و پشت‌پرده این بازار پیچیده.
کدام گوشی‌ها مشکل‌ساز شده‌اند؟
در گفتگو با چند تعمیرکار در تهران، به لیستی از گوشی‌هایی رسیدیم که اصطلاحاً “دست به آچارشان نمی‌ارزد”. گوشی‌هایی مانند مدل‌های خاص برند هایسنس، برخی مدل‌های جی‌پلاس، تکنو، کربن و حتی بعضی از مدل‌های کمتر رایج شیائومی و لنوو. در این میان، بیشترین شکایت به قطعه‌ای حیاتی مثل تاچ و ال سی دی مربوط می‌شود.
برای مثال، وقتی یک مشتری با گوشی هایسنس H50 به یک مرکز تعمیراتی مراجعه می‌کند، احتمال اینکه تعمیرکار از یافتن ال سی دی مناسب طفره برود زیاد است. چرا؟ چون در بازار، این قطعه تقریباً نایاب شده است. همین ماجرا درباره ال سی دی گوشی جی پلاس نیز صدق می‌کند.
چرا قطعات برخی برندها وارد نمی‌شود؟
۱. محدودیت در واردات
نخستین و شاید مهم‌ترین دلیل، محدودیت‌های وارداتی است. به دلایل متعدد از جمله تحریم‌ها، مشکلات ارزی و تعرفه‌های گمرکی، واردات قطعات گوشی‌های خاص بسیار محدود شده است. شرکت‌های واردکننده ترجیح می‌دهند فقط سراغ برندهایی بروند که تقاضای بالا دارند. در نتیجه، قطعاتی مانند ال سی دی هایسنس یا تاچ جی‌پلاس که مصرف محدودتری دارند، به حاشیه رانده می‌شوند.
۲. عدم پشتیبانی از برندهای خاص در بازار جهانی
برخی برندها مانند جی‌پلاس، در اصل تولید داخلی یا مونتاژ شده‌اند و قطعات آن‌ها به صورت اختصاصی توسط کارخانه یا نمایندگان خاص وارد می‌شود. نبود یک زنجیره تأمین بین‌المللی قوی باعث می‌شود که در بازار آزاد قطعه‌ی آن‌ها نایاب باشد.
۳. سیاست‌های اقتصادی توزیع‌کنندگان
از دیگر دلایل می‌توان به سیاست‌های اقتصادی شرکت‌های واردکننده قطعات اشاره کرد. اغلب واردکنندگان، تمرکز خود را بر برندهایی مثل سامسونگ، اپل یا شیائومی گذاشته‌اند که تقاضای روزانه بالایی دارند. سود بالا و سرعت فروش بیشتر، انگیزه واردات قطعات خاص را کاهش می‌دهد.
تقابل دنیای فراوانی و کم‌یابی
جالب است که در همان بازاری که یک تعمیرکار برای یافتن ال سی دی گوشی جی‌پلاس هفته‌ها باید صبر کند، ال سی دی گوشی سامسونگ در انواع مختلف و با کیفیت‌های متفاوت (از اورجینال تا کپی) به‌راحتی در دسترس است. برند سامسونگ به‌واسطه سهم بزرگی که در بازار موبایل ایران دارد، تقریباً از نظر قطعه در وضعیت اشباع به سر می‌برد.
حتی چسب‌هایی که برای نصب ال سی دی استفاده می‌شوند، به‌راحتی در برندهای مختلف مانند B7000، T7000 و E8000 یافت می‌شوند. در حالی‌که تعمیرکار برای همان گوشی خاص جی‌پلاس، نه‌تنها ال سی دی، بلکه چسب تاچ ال سی دی مناسب را هم نمی‌تواند به‌راحتی پیدا کند.
تجربه تعمیرکاران: درد مشترک اما راهکار متفاوت
در گفتگو با مهدی.الف، یک تعمیرکار باسابقه در غرب تهران، متوجه شدیم که او در مواجهه با گوشی‌های خاص، ترجیح می‌دهد مشتری را به مراکز تخصصی یا تأمین‌کنندگان خاص معرفی کند. به گفته او:
«اگه بخوام وقت بذارم دنبال یه قطعه بگردم که شاید پیدا نشه یا اگه پیدا شد کیفیت پایینی داشته باشه، هم وقتم می‌ره، هم اعتبارم.»
از نظر او، بسیاری از تعمیرکاران سعی می‌کنند تنها گوشی‌هایی را بپذیرند که از نظر تأمین قطعه، تضمین شده باشند.
نقش فروشگاه‌های تخصصی: نجات‌دهندگان بازار
در میان این آشفتگی، نام برخی شرکت‌ها بیشتر از بقیه به گوش می‌رسد. یکی از این برندها، رویال پارت است؛ مجموعه‌ای که تلاش کرده نیاز تعمیرکاران را در تأمین قطعات برندهای خاص هم برآورده کند. با نگاهی به تنوع قطعات موجود در این فروشگاه، می‌توان دید که ال سی دی‌های نایاب، باتری‌های خاص، و حتی چسب تاچ و ال سی دی برندهای مختلف، همگی به صورت دسته‌بندی‌شده و با توضیحات کامل عرضه شده‌اند.
وجود فروشگاه‌هایی مثل رویال پارت، نه‌تنها به تعمیرکاران کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش رضایت مشتریانی می‌شود که شاید در شرایط عادی باید گوشی خود را بلااستفاده رها می‌کردند.
مصرف‌کننده نهایی؛ قربانی نهایی
فراموش نکنیم که در نهایت، این ماجرا به ضرر مصرف‌کننده تمام می‌شود. فردی که با صرف هزینه بالا یک گوشی خاص خریداری کرده، حالا در صورت خرابی، باید یا زمان زیادی منتظر بماند یا هزینه گزافی بپردازد برای قطعه‌ای که وارد نمی‌شود.
۱. تأخیر در تعمیر
مدت‌زمان انتظار برای تعمیر برخی گوشی‌ها، به‌ویژه در شهرهای کوچک، گاهی از یک ماه فراتر می‌رود. چراکه تعمیرکار ناچار است قطعه را از تهران یا حتی از خارج کشور تهیه کند.
۲. افزایش هزینه تعمیر
وقتی قطعه کمیاب باشد، به‌طور طبیعی قیمت آن نیز بالاتر خواهد بود. این افزایش قیمت، به مشتری منتقل می‌شود و ممکن است گاهی هزینه تعمیر از ارزش گوشی فراتر رود.
راهکارها چیست؟
۱. اطلاع‌رسانی به مصرف‌کننده قبل از خرید
بسیاری از خریداران نمی‌دانند که گوشی‌شان ممکن است بعداً دچار مشکل تأمین قطعه شود. فروشگاه‌های موبایل و مشاوران خرید باید در هنگام فروش، درباره وضعیت قطعات و پشتیبانی برند مورد نظر، اطلاع‌رسانی کنند.
۲. حمایت از واردکنندگان قطعات خاص
سیاست‌گذاران می‌توانند با تسهیل فرآیندهای گمرکی یا ارائه مشوق‌های مالیاتی، واردات قطعات خاص را تسهیل کنند تا بازار به سمت تعادل حرکت کند.
۳. استفاده از منابع تخصصی و معتبر
تعمیرکاران و فروشندگان قطعات باید به سمت منابعی بروند که تنوع کالایی بالایی دارند. فروشگاه‌هایی مانند رویال پارت که حتی قطعات خاص و نایاب را نیز تأمین می‌کنند، می‌توانند ستون فقرات بازار باشند.
جمع‌بندی
بازار تعمیرات موبایل در ایران، تصویری متناقض از وفور و کم‌یابی است. در یک‌سو گوشی‌های رایج مانند سامسونگ با انبوهی از قطعات پشتیبانی می‌شوند و در سوی دیگر، مدل‌هایی از برندهایی مثل هایسنس یا جی‌پلاس هستند که حتی یک قطعه ال سی دی برای آن‌ها به‌سختی پیدا می‌شود. تعمیرکاران، اگرچه در خط مقدم این ماجرا قرار دارند، اما در نهایت این مصرف‌کنندگان‌اند که هزینه کم‌کاری‌ها، بی‌برنامگی‌ها و انحصارهای موجود در واردات قطعات را می‌پردازند.
در این میان، فروشگاه‌هایی که به تأمین جامع قطعات متعهدند، نقش حیاتی در بازگرداندن تعادل به بازار دارند. شرکت‌هایی مانند رویال پارت، با تأمین قطعات نایاب، در واقع نه‌تنها کسب‌وکار تعمیرکاران را نجات می‌دهند، بلکه از هزاران مشتری سردرگم، پشتیبانی واقعی می‌کنند.
شاید وقت آن رسیده باشد که در کنار تبلیغ برندهای خاص، نگاهی دقیق‌تر به پشت‌پرده قطعات آن‌ها بیندازیم. چون دنیای موبایل، فقط استفاده از آن نیست؛ گاهی تعمیر آن می‌تواند پیچیده‌تر و پرچالش‌تر از خود خریدش باشد.
پیشنهاد سردبیر: بهترین دکتر بلیچینگ در تهران
نظرات کاربران