به گزارش خبرنگار مهر، نشست روش پژوهی فلسفه برای کودکان در مجتمع حوزوی امام رضا علیه السلام و با همت انجمن علمی فلسفه اسلامی حوزه برگزار شد. در این نشست حجت الاسلام فرهاد داودی پور از اساتید حوزه علمیه گفت: بحران پیش روی بشر که در نسل‌های جدیدتر شدت بیشتری خواهد داشت، بحران بی استقراری ذهن و ناجزمی است. روزگار پیش روی نسل‌های پسین ما انباشتی از آشکاری های خلاف واقع را به پیش خواهد داشت. در روزگاری که هوش مصنوعی در تار و پود زیست جهان بشر ساری شده و بدل بسیاری از حقایق را گسترش داده، در روزگاری که تکنولوژی هولوگرام حتاپی حقایق حسی را مشتبه می‌سازد، در روزگارانی که ذهن نسل نونهال بشر با انباشتی از پرسش‌ها و پاسخ‌های متفاوت و متضاد در زیست بوم مجازی آگین شده،، نااستواری ذهن، چالش بنیادین خواهد بود.
وی افزود: آینده پژوهی نسل‌ها، نسل پسین بشر را نسلی ناقرار در اندیشیدن می‌نمایاند. بحران ناقراری اندیشه زیست جهان انسانی را با خطر بی مکتبی و بی هویتی و افسردگی بحرانی ناشی از تردید در پی تردید روبه رو خواهد کرد. در این میان پدافند برون رفت از بحران ناجزمی، ساخت بافت فلسفی اندیشیدن در ذهن نابرخاسته کودکان است. فلسفیدن کودکانه بیمه‌ای است برای بیماری ناجزمی بزرگسالی، فلسفیدن کودکانه نه آن است که گزاره‌های خاص فلسفی را بر کودک برانیم بلکه ساختار بندی اندیشیدن استوار مندانه، اولویت نخست و با فاصله فلسفه برای کودکان است.
این اساتید حوزه علمیه بیان کرد: هر آنچه از رفتار انسان در حال اراده رخ می‌دهد منبعث از اعتبار ذاتی واقع برای جزم و قطع است. اگر قطع گرایی از انسان گریز یابد، زیست انسان به نابودی خواهد گرایید. بازگشت دوره سوفسطایی در روزگار پیش روی ما با هرج و مرج داده و تحلیل پیش روی انسان در پی گستره هوش مصنوعی و تکنولوژی فیک گرایی بسیار از آنچه در آئینه می‌بینیم به ما نزدیک تر شده است. یادآورم که رواج سوفسطایی در یونان، در اوج دوره تمدنی غرب باستان رخ داده، و بسیار نزدیک انگاشت است که سوفسطایی مدرن در زیست بوم آینده بشر محصور در تکنولوژی هوشمند، رخ دهد. پادزهر سوفسطایی مدرن، فلسفیدن کودکانه است.
وی تصریح کرد: جریان‌های بسیاری در قالب رسانه‌های جذاب انیمیشن و فیلم در صدد هستند تا انسان را گریزان از جزم گرایی کنند. فیلم تلقین با هنرمندی دی‌کاپریو نمونه‌ای است از این جریان.
در ادامه نشست مهدی پرویزی نویسنده کتاب کار عقلی با کودکان بیان داشت: کتاب کار عقلی با کودکان یک برنامه تربیتی نیست بلکه فرایندی گام به گام برای ساخت و شکل گیری نهادین مفاهیم فلسفی از معقولات آنی فلسفی است.
وی افزود: به تعبیر شهید مطهری فلسفه دو معنا دارد. معنای عام فلسفه اندیشیدن یا روش اندیشه است اما معنای خاص فلسفه یک دانش عقلی است این دانش همچون همه علوم دیگر موضوع و مسائل خاصی دارد. در حال حاضر برنامه‌ها و فعالیت‌های خاصی با عنوان آموزش فلسفه به کودکان اجرا می‌شوند که در بسیاری از آنها این فلسفه به معنای اول در نظر گرفته و تعریف می‌شود البته لزومی ندارد که آموزش فلسفه به کودکان فقط و فقط به معنای آموزش اندیشدن یا روش اندیشه باشد زیرا می‌توان به جای آن یک اندیشه خاص را آموزش داد. بله هر اندیشه‌ای فلسفه نیست بلکه فقط اندیشه عقلی فلسفه است. لذا در راستای آموزش فلسفه اولی با این کتاب به آموزش مفاهیم فلسفی پرداخته شد.
این نویسنده تصریح کرد: قبلاً با این ذهنیت روبه رو بودیم که آموزش فلسفه به کودکان ممکن نیست، زیرا کودکان قدرت تفکر انتزاعی ندارند. فارغ از اینکه فبک هم با این چالش روبه رو بود و بنیانگذاران فبک چاره‌ای برای این موضوع نداشتند، پاسخ این مساله درباره آموزش فلسفه اولی به کودکان سخت‌تر می‌شود زیرا انتزاعی بودن فلسفه اولی از روش غیر تجربی بیشتر است. البته با پژوهش‌های انجام شده به لحاظ نظری اثبات شده است که به خاطر طی شدن سه مرحله عقل نظری تا شش سالگی کودکان توان درک مفاهیم انتزاعی مثل معقول اولی و معقول ثانی فلسفی را دارند که این اثر هم در ادامه آن پژوهش فعالیت‌هایی را برای آموزش مفاهیم فلسفی به کودکان پیشنهاد می‌دهد.
البته چون ممکن است برخی در موفقیت این روش آموزشی تردید داشته باشند گزارش مفصلی در روش شناسی این کتاب از نحوه آموزش این مفاهیم به حدود ۲۵ کودک پیش دبستانی به تفکیک جنسیت، همچنین توصیف نتیجه این آموزش با توجه به یکسری شاخص‌های یادگیری ارائه شده است که با وجود این گزارش توصیفی اصل درک مفاهیم فلسفی توسط کودکان و امکان آموزش مفاهیم فلسفی به کودکان اثبات می‌شود.
پرویزی با اشاره مشکلات موجود در فلسفه کودکان گفت: مشکلی که وجود دارد این است که پدر و مادر یا مربیانی که می‌خواهند مفاهیم فلسفی را به کودکان آموزش دهند آشنایی چندانی با فلسفه ندارند و به خاطر همین گمان می‌کنند که توانایی انجام این کار را ندارند. یعنی از یک طرف نمی‌توانند مفاهیم فلسفی را به کودکان آموزش دهند و از طرف دیگر هم اگر بتوانند این مفاهیم را آموزش دهند نمی‌دانند که چگونه باید تشخیص داد کودک این مفهوم را درک کرده است یا نه؟ برای این منظور در بخش دوم کتاب هم تعداد زیادی فعالیت پیشنهاد شده و هم اینکه برای هر فعالیت یک پرسش وجود دارد تا والدین و مربیان بدون تخصص فلسفی بتوانند مفاهیم فلسفی را صرفاً با انجام این فعالیت به کودکان آموزش دهند و علاوه بر این با پاسخ به پرسشنامه هر فعالیت متوجه شوند که آیا کودک مفهوم فلسفی مورد نظر را درک کرده است یا خیر.
نظرات کاربران