راهنمایی‌های کلیدی برای حفظ سلامتی در شرایط آلودگی هوا

آلاینده‌های موجود در هوا چه بلایی برسرمان می‌آورند؟

گاز CO‌ در بدن باعث خستگی، رخوت، سردرد، اختلال تنفسی و گرفتگی رگ‌های خونی می‌شود. اما در موارد شدید ممکن است باعث تشنج و به کما رفتن شخص هم شود. نکته قابل‌توجه این است که دود سیگار هم حاوی گاز CO یا همان مونوکسیدکربن است و به‌شدت سرطان‌زاست. همچنین گاز SO2 در دستگاه تنفسی فوقانی یعنی مخاط حلق و حنجره حل می‌شود و آسیب زیادی را به این قسمت‌ها از بدن می‌رساند. برای همین افراد در تنفس‌شان دچار مشکل خواهند شد؛ در‌نهایت اگر به‌موقع درمان صورت نگیرد ممکن است موجب مرگ افراد هم شود. حتی ممکن است ریه‌ها را هم درگیر کند و شخص به بیماری مزمن ریوی مبتلا شود.

گاز NO هم همین عوارض را به‌همراه دارد اما غیر از مسائل نام برده شده ممکن است باعث ایجاد برونشیت در افراد هم شود. حتی در برخی موارد ممکن است افراد حس بویایی‌شان را از‌دست بدهند که در این مواقع باید برای جلوگیری از پیشرفت اثرات این گاز به متخصص مراجعه کرد. سرب یکی دیگر از آلاینده‌هایی است که در هوای آلوده وجود دارد و انباشته شدن آن در بدن به ریه و به دیگر ارگان‌های مختلف بدن آسیب می‌رساند و حتی ممکن است موجب کم‌خونی در افراد شود. غیر از سرب ذرات معلقی در هوا وجود دارند که این ذرات از راه تنفسی وارد ریه می‌شوند و سرطان‌زا هستند. به‌علاوه باعث تشدید سرفه و تنگی نفس در فرد می‌شوند تا جایی که ممکن است برای کنترل شرایط فرد به بیمارستان منتقل شود.

چه کسانی بیشتر در‌معرض خطر هستند؟

هوای آلوده سلامت همه افراد را به خطر می‌اندازد اما همه می‌دانیم که بیشترین قشری که باید خود را از این آلودگی در امان نگه دارند کودکان، افراد مسن و افرادی هستند که به انواع بیمار‌ی‌های مزمن قلبی و ریوی مبتلا هستند، اما غیر از این افراد مادران باردار و افرادی که نقص سیستم بدنی دارند یا سیستم بدنی‌شان ضعیف است هم نباید در‌معرض این هوا قرار بگیرند.

به‌عنوان مثال افرادی که به بیماری آنفلوآنزا مبتلا هستند باید به جدیت خود را از این شرایط دور نگه دارند چراکه سیستم بدنی‌شان ضعیف است و ممکن است باعث تشدید بیماری در آنها شود. همچنین در طول دوره بارداری باید تا جایی که ممکن است مادر از منزل خارج نشود، به‌خصوص در سه ماهه اول بارداری که ارگان‌های جنین درحال شکل‌گیری است.

با این حال فراموش نکنید که این شرایط آب‌و‌هوایی برای افرادی که جسم سالمی دارند و به بیماری خاصی مبتلا نیستند ایجاد عارضه می‌کند، پس وجود هر بیماری زمینه‌ای ممکن است به‌دلیل آلودگی هوا شدت پیدا کند، حتی برخی بیماری‌های چشمی مثل خشکی چشم، پس به‌طور کلی اگر هر بیماری زمینه‌ای دارید مراقب باشید و دستورات احتمالی را رعایت کنید.

علائم مسمومیت ناشی از آلودگی هوا

پیش از آنکه بخواهیم به این سوال بپردازیم که زمان آلودگی هوا چی بخوریم، ابتدا خوب است علائم مسمویت با آلودگی هوا را عنوان کنیم. البته شما همیشه نباید منتظر مسمومیت باشید و سپس خود را درمان کنید. بلکه پیشنهاد می‌شود در طول سال بدن خود را قوی کنید تا به سادکی دچار مسمومیت نشوید.

افرادی که هوای آلوده تنفس می‌کنند ممکن است دچار علائم مختلفی شوند. اینها با توجه به حساسیت هر فرد نسبت به آلودگی هوا متفاوت است. علائم کوتاه مدت اصلی، عبارتند از:

• سوزش چشم
• سر درد
• خس خس سینه یا مشکل در تنفس
• تحریک و التهاب مجاری تنفسی (سرفه)
• تنگی نفس، به ویژه در هنگام فعالیت بدنی
• تشدید آسم، شرایط قلبی و ریوی موجود

شدت این علائم به سلامت فرد و میزان آلودگی که در معرض آن قرار دارد، بستگی دارد. استفاده نادرست از برخی دارو‌ها می‌تواند علائم آلودگی را بدتر کند؛ بنابراین پیش از درمان حساسیت به آلودگی هوا، باید شرایط هر فرد را بررسی کنید.

برای مبارزه با اثرات آلودگی هوا، این مواد مغذی را مصرف کنید: 

ویتامین سی دشمن خطرات آلودگی هوا:

ویتامین C قوی‌ترین آنتی اکسیدان برای بدن ما است. این ویتامین محلول در آب در سراسر بدن ما وجود دارد و رادیکال‌های آزاد را از بین می‌برد. ویتامین C همچنین به بازسازی ویتامین E کمک می‌کند. ویتامین C کافی در رژیم غذایی روزانه ما برای حفظ سطح ویتامین ث در بدن و مخصوصا در ریه‌ها بسیار مهم است. بزرگسالان به ۴۰ میلی گرم از این ویتامین در روز نیاز دارند.

چه مواد غذایی سرشار از ویتامین سی است؟

۱-سبزیجاتی مانند: برگ گشنیز، جعفری، کلم و سبزی شلغم، انواع فلفل‌های دلمه ایی مخصوصا فلفل دلمه ایی سبز، برگ کلم، کلم بروکلی، گل کلم و آویشن و اسفناج منابع خوبی هستند که باید از آنها استفاده کنید.

۲-میوه‌هایی مانند: آملا، پرتقال و گواوا، گریپ فروت، کیوی، لیمو ترش، پرتقال، خرمالو، توت فرنگی، گوجه فرنگی و آناناس سرشار از ویتامین C هستند، همچنین این ویتامین در حذف کلر از آب با ویتامین سی موثر می‌باشد

۳-ساده‌ترین راه برای دریافت دوز روزانه ویتامین C این است که آب ۲ لیمو را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید.

۴-مرکبات نیز به محتوای ویتامین C غذا اضافه می‌کند مانند: لیمو و گوجه فرنگی سرشار از ویتامین ث هستند، ویتامین سی علاوه بر کمک برای آلودگی هوا برای سرماخوردگی هم موثر است اگر به سرماخوردگی دچار هستید مقاله درمان سریع سرماخوردگی کمک کننده است.

ویتامین E حتما بخورید

ویتامین E این ویتامین محلول در چربی، اولین خط دفاعی در برابر آسیب به بافت‌های انسان است.

ویتامین‌ای در چه مواد غذایی وجود دارد؟

۱-ویتامین E در رژیم غذایی ما معمولا از روغن‌های پخت و پز گیاهی می‌آید. روغن آفتابگردان و سبوس برنج از منابع اصلی هستند و پس از آن روغن کانولا، بادام زمینی و زیتون قرار دارند.

۲-بادام و تخمه آفتابگردان نیز از منابع خوب این ویتامین هستند. دانه‌ها و آجیل‌ها نیز کالری بالایی دارند، بنابراین حدود یک اونس در روز کافی است.

۳- در بین ماهی‌ها – ماهی آزاد، قلیه و مارماهی به دلیل داشتن ویتامین E توصیه می‌شود.

۴- ادویه‌ها و گیاهانی مانند پودر فلفل قرمز، پاپریکا، میخک، پونه کوهی، ریحان و جعفری حاوی مقدار مناسبی از ویتامین E هستند. با این حال، بیشتر آنها در مقادیر بسیار کم مصرف می‌شوند. تبدیل آنها به بخشی از پخت و پز روزانه شما کمک می‌کند تا غذای شما حاوی ویتامین E باشد.

بتاکاروتن برای مقابله با آلودگی هوا نقش مهمی دارد:

به دلیل فعالیت آنتی اکسیدانی آن، نقش بسیار مهمی در کنترل التهاب دارد. همچنین در بدن ما به ویتامین A تبدیل می‌شود.

بتاکاروتن در چه موادی وجود دارد؟

۱- سبزیجات برگ‌دار مانند تاج خروس (chaulai ka saag)، گشنیز، شنبلیله، کاهو و اسفناج غنی‌ترین منابع بتاکاروتن هستند.

۲- برگ تربچه و هویج نیز منابع خوبی هستند.

چربی‌های امگا نقش مهمی در روز‌های الودگی هوا دارند

این چربی‌ها از بدن در برابر اثرات مضر آلودگی هوا بر سلامت قلب محافظت می‌کنند. منابع این روغن‌های سالم قلب عبارتند از:

۱- آجیل و دانه‌هایی مانند گردو، دانه چیا و دانه کتان. آنها را به ماست اضافه کنید، یک اسموتی درست کنید یا فقط آن‌ها را همانطور که هستند میل کنید.

۲-دانه خردل، سبزیجات برگ سبز، کالا چانا، راجما و باجرا غذا‌های رایجی هستند که امگا-۳ را تامین می‌کنند.

در هوای آلوده این ادویه‌ها را بخورید

۱-زردچوبه یک آنتی اکسیدان شناخته شده است و گفته می‌شود که به محافظت از ریه‌ها در برابر اثرات سمی آلاینده‌ها کمک می‌کند.

۲- برای تسکین سرفه و کمک به هنگام آسم، زردچوبه و قیسی مصرف کنید آنها را مخلوط کنید. در طول حمله آسم، ممکن است زردچوبه همراه با دمنوش و کره برای تسکین علائم مصرف شود.

۳-گفته می‌شود که مخلوط آن با آب پیاز دارای اثر خلط آور است و در سرفه‌های مرطوب و خشک مفید است.

توصیه اضطراری به بیماران قلبی و ریوی!

اگر بیماری زمینه‌ای قلبی یا تنفسی دارید و قرار است ساعت‌های زیادی را خارج از خانه سپری کنید، بازهم با استفاده از ماسک‌های مخصوص توصیه نمی‌شود بیشتر از یک ساعت در هوای آزاد باشید؛ چرا‌که ممکن است سلامت شما به خطر بیفتد. همچنین بیماران قلبی ممکن است در حالت عادی علامت خاصی را به‌همراه نداشته باشند ولی در مواقعی که هوا به‌طور اضطراری آلوده است دچار مشکل شوند. 

به‌طور کلی باید گفت که آلودگی هوا باعث افزایش شیوع درد قفسه سینه، تنگی نفس، افزایش فشارخون، افزایش ضربان قلب و در آخر سکته حاد قلبی و حتی مرگ ناگهانی می‌شود. شیوع بستری بیماران قلبی و ریوی در زمان‌هایی که آلودگی هوا بالاتر از حد مجاز است، افزایش پیدا می‌کند، پس بهتر است در صورت مشاهده این علائم سریعا به پزشک مراجعه کنند و از روی این علائم بی‌تفاوت نگذرند.