خبرگزاری مهر، هانی رستگاران؛ ششمین روز از ماه محرم که فرا می‌رسد، در کوچه‌پس‌کوچه‌های بافت تاریخی سمنان، غم به‌گونه‌ای دیگر شکل می‌گیرد. این روز، روز قاسم‌بن‌الحسن (ع) است؛ نوجوان رشیدی که با شجاعتی فراتر از سن و سال خویش، در میدان کربلا خوش درخشید و نام خود را در تاریخ دلدادگی‌ها جاودانه کرد. در سمنان، این روز نه فقط روز عزاداری، که آئینی است برای تجلیل از جوانمردی، وفاداری و رشادت نوجوانی که در راه ولایت، قامت خم نکرد.
شهر سمنان، بامداد ششم محرم
شهر از همان ساعات نخست صبح، رنگ و بوی عزا به خود می‌گیرد. تکایا و حسینیه‌ها، به‌ویژه حسینیه امامیه، حسینیه قنادان و مسجدهای قدیمی چون مسجد سلطانی، با پرده‌های سیاه، بیرق‌های سبز و مشکی و عطر گلاب، به استقبال این روز خاص می‌روند. در دل هر کوچه، صدای زنگ کاروان و ضرب‌آهنگ طبل‌هایی که سنگینی تاریخ را یادآور می‌شوند، می‌پیچد.
یکی از آئین‌های کهن روز ششم محرم در سمنان، نخل‌گردانی ویژه قاسم‌بن‌الحسن (ع) است. برخلاف روز عاشورا که نخل بزرگ حضرت اباعبدالله (ع) گردانده می‌شود، در این روز نخل کوچک‌تری، مزین به پارچه‌های سبز و سفید، سیب‌های سرخ و کبوترهای کاغذی به نشانه نوجوانی حضرت قاسم، بر دوش جوانان محل گذاشته می‌شود. نوجوانانی که پیراهن سفید پوشیده‌اند، پای نخل می‌رقصند و نوای “ای قاسم بن الحسن” را زمزمه می‌کنند؛ گویی تجسمی از همان قاسم دشت کربلا شده‌اند.
در برخی تکایا، همچون تکیه ناسار و تکیه کهنه‌دژ، رسم است که یک پیراهن سفید به‌عنوان نماد لباس دامادی قاسم بر نخل آویخته می‌شود. مادران، با چشمانی اشک‌بار، دست بر این پیراهن می‌کشند و نذر فرزندان خویش می‌کنند. گویی میان غم و غرور، توازن عجیبی برقرار است؛ افتخار شهادت در راه حق، در دل سیاهی سوگ، برق می‌زند.
روضه‌خوانان در این روز، داستان قاسم نوجوان را با چنان سوز و گدازی می‌خوانند که اشک از چشم پیر و جوان سرازیر می‌شود. نوحه‌هایی مانند:
این پیکر جوان است، این قاسم حسین است
این گلشن دل ماست، این نسترن حسین است…
در فضا طنین می‌افکند و دل‌ها را می‌سوزاند. چاووش‌خوان‌ها نیز در خیابان‌های قدیمی محلات، به‌ویژه در بازار تاریخی سمنان، نوای عزا را طنین‌انداز می‌کنند.
آئین نذر و اطعام
ظهر روز ششم، دیگ‌های نذری در هر کوچه و تکیه به جوش می‌آید. غذای نذری این روز معمولاً آش رشته یا برنج و خورش قیمه است که با دستان پیرزنان و مادران شهدا آماده می‌شود. بر این باورند که هر لقمه نذری، نذر سلامت جوانان و استواری ایمان نسل آینده است.
روز قاسم در سمنان، تلفیقی از شور و شعور است؛ آئینی که نه‌تنها تاریخ کربلا را زنده نگاه می‌دارد، بلکه نسلی تازه را با فرهنگ ایثار و وفاداری آشنا می‌کند. در این آئین، قاسم بن الحسن (ع) نه صرفاً شهیدی نوجوان، بلکه الگویی زنده برای جوانان شهر می‌شود؛ الگویی که در قاب روضه‌ها، در دل نخل‌ها، و در زمزمه مادران، نسل به نسل تکرار می‌شود.
نظرات کاربران