طالب لقمان گفت: جشنواره بین‌المللی شعر فجر یکی از پرافتخارترین جشنواره‌های ادبی است و شرکت در آن برای هر شاعری بسیار افتخاربخش است. حضور شاعران فارسی‌زبان از دیگر کشورها در این جشنواره بسیار خوب است و این تنوع و رنگارنگی باعث افزایش شکوه این جشنواره می‌شود. جشنواره بین‌المللی شعر فجر، مهمترین رویداد در حوزه شعر در ایران است و شعر را به عنوان مهمترین هنر ایرانی شناخته‌اند. البته باید به آن بپردازیم و شعر را به عنوان مهمترین هنر تمامی فارسی‌زبانان جهان در نظر بگیریم. این هنر باعث می‌شود که افراد فارسی‌زبان در جهان بتوانند در وجود خود “سکونت” داشته باشند و زندگی خلاقانه‌تری را تجربه کنند.
مدیر بخش شعر اتّحادیه نویسندگان تاجیکستان مطرح کرد
زبان یک فضا است که در معنای اصلی خود، وجود را به بیان می‌رساند و در نهایت، به قول بزرگان اندیشه، زبان شاعران است که پرده از “وجود” و راز هستی را برمی‌دارد. بنابراین، انسان مالک یا حاکم بر زبان نیست، بلکه زبان است که به طور بی‌چون و چرا، قدرت بالاترین امکان وجود انسان را در اختیار دارد. برای توضیح بیشتر باید گفت که “شعر” یک هستی است که از زبان برخاسته است و با زبان شاعرانه، پرده‌ای را از راز هستی برمی‌دارد. به همین دلیل است که شعر و زبان شاعرانه به عنوان هرمسی و خدایانی شناخته می‌شوند.
در آستانه برگزاری جشنواره بین‌المللی شعر فجر بیست و دوم، مصاحبه‌هایی با شاعران فارسی‌زبان درباره این جشنواره و آینده شعر فارسی انجام شده است. یکی از این گفت‌وگوها با طالب لقمان، شاعر تاجیکستانی، بود.
طالب لقمان در تاریخ ۲۶ دسامبر سال ۱۹۹۰ در شهر پنجکت در جمهوری تاجیکستان به دنیا آمد. وی در رشته روزنامه‌نگاری از دانشگاه ملّی تاجیکستان فارغ‌التحصیل شد. پس از فارغ‌التحصیلی، تا سال ۲۰۱۵ به عنوان خبرنگار در هفته‌نامه “منبر خلق” و سپس به مدتی در روزنامه “جمهوریت” فعالیت کرد. از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ در هفته‌نامه “ادبیات و صنعت” به عنوان خبرنگار و مدیر بخش شعر مشغول به کار بود. از سال ۲۰۲۰ تاکنون، وی به عنوان مدیر بخش شعر اتّحادیه نویسندگان تاجیکستان فعالیت می‌کند. طالب لقمان تاکنون چهار دیوان شعر با عناوین “سفر به سوی طلوع”، “پگاه”، “مادرم می‌آید” و “سرواده‌ها از جاده‌ها” را منتشر کرده است. همچنین، او برنده چندین جایزه ادبی بین‌المللی، از جمله جایزه میرزا تورسونزاده و جایزه ژاله اصفهانی، شده است.
طالب لقمان درباره وضعیت فعلی شعر فارسی و مسیر آینده آن صحبت کرده است. او اظهار داشت:
“به نظر من، شعر فارسی در حال حاضر در مرحله تحول و تغییر قرار دارد، مرحله‌ای که با دوره‌های قبلی شعر ما تفاوت‌های قابل مشاهده‌ای دارد. این مرحله یا عصر شعر فارسی نقاط ضعف و قدرت خود را دارد و شعرهایی که شاعران در این دوره ارائه می‌دهند، در برخی موارد قابل قبول است و در موارد دیگر غیرقابل قبول می‌باشد.”
وی ادامه داد: “به نظرم پذیرفتنی است که در این دوره، شعرمان از سنت‌های هزارساله خود پشت نکند و در مسیر جستجو و نوآوری‌ها به حد تعادلی دست پیدا کند. منظورم این است که هر نوآوری باید به حدی با سنت همخوانی داشته باشد، زیرا خود سنت مولد همه گونه نوآوری است.”
طالب لقمان اظهار نمود: “من مخالف روش‌ها و جریان‌های نو در شعر نیستم، اما رعایت اعتدال در این زمینه را ضروری می‌دانم و تاکید می‌کنم که اصالت شعر در هر حالتی باید حفظ شود. افراط و تفریط در این زمینه باعث انحراف شعر از مسیر صحیح و مطلوب خود می‌شود.”
در نهایت، وی افزود: “به طور کلی، می‌توانم بگویم که شعر فارسی امروز در حال عبور از یک مرحله است و اکنون نمی‌دانیم این مسیر ما را به سوی پیشرفت یا رکود خواهد برد.”
وی درباره ارتباط مجامع ادبی تاجیکستان و ایران و تأثیر آن بر آینده شعر فارسی نیز اشاره کرده است. او اظهار داشت: “ارتباط و اتصال مجامع ادبی تاجیکستانی‌ها و ایرانی‌ها، که ریشه‌شان از یک منبع مشترک برخاسته است، بدون شک منجر به غنای زبان و ادبیات مشترک خواهد شد. با بهره‌گیری از آثار یکدیگر، می‌توانیم ادبیاتمان را پربارتر کنیم. تاجیکستان، به عنوان خاستگاه زبان فارسی و با وجود اینکه استاد ابوعبدالله رودکی، پدر شعر فارسی، از این سرزمین برخاسته است، در واقع یک گنجینه نادر از واژه‌ها، ترکیب‌ها و تعابیر اصیل فارسی است که به طور کامل در زبان مردمش حفظ شده است. فکر می‌کنم استفاده از این گنجینه و واژگان زنده آن، بهره‌وری برای همه فارسی زبانان خواهد داشت.”
لقمان ادامه داد: “شعر و نثر امروز ایرانی‌ها بدون شک بسیار متنوع و پیشرو است و تمام این جریان‌ها و ابتکارات تازه شاعران و نویسندگان ایرانی می‌تواند تأثیر مثبت و سازنده‌ای بر شعر و ادب تاجیکستانی‌ها داشته باشد و برای جوانان جدیدکار سرمشق و الهام‌بخش باشد. برای دستیابی به این هدف، آثار نویسندگان برجسته ایران در تاجیکستان و آثار نویسندگان برجسته تاجیکستان در ایران باید به حداکثر ممکن منتشر شوند.”
مدیر بخش شعر اتحادیه نویسندگان تاجیکستان در بخش دیگری از سخنان خود درباره تأثیر جشنواره‌های ادبیِ دو کشور در اعتلای زبان فارسی، به این صورت صحبت کرد: “جشنواره‌های ادبی برای رشد و پیشرفت شعر فارسی امروزی بسیار حائز اهمیت هستند. خودم سال گذشته در جشنواره‌ی بین‌المللی شعر صلح و دریا در ایران شرکت کردم و هنوز هم در خاطرم تأثیرات مثبت آن باقی است. جمع شدن شاعران فارسی‌زبان و بهره‌گیری از آواز و صدا و شعر یکدیگر، ما را به شیرینی و تنوع افکار و اندیشه ها می‌کشاند. در چنین جشنواره‌هایی، ما فرصتی برای گسترش دایره‌ی آگاهی خود از زمان و آثار یکدیگر داریم و تجربه‌هایمان را به اشتراک می‌گذاریم.”
وی افزود: جشنواره بین‌المللی شعر فجر به عنوان یکی از برجسته‌ترین جشنواره‌های ادبی، دارای تأثیر بسیاری است و حضور و مشارکت در آن برای هر شاعری یک منبع افتخار است. این جشنواره خوب است که شاعران فارسی‌زبان از سایر کشورها نیز در آن شرکت کنند و این تنوع و تنوع رنگی بیشتر به جشنواره جلال می‌بخشد. من بسیار خوشحالم که شاعران تاجیک نیز در این جشنواره شرکت می‌کنند و شعرهای خود را در میان ادیبان برجسته جهان ارائه می‌دهند. بیرون رفتن از مرزهای کشور، معرفی ادبیات و هنر کشور خود و تبادل تجربه همیشه سودمند و مفید است. دو سال قبل، شاعر و منتقد معروف تاجیک، عسکر حکیم، در جشنواره شعر فجر برنده شد که برای ما بسیار مبارک بود. شعر فارسی مانند یک پلنگ بزرگ، ارتباط و ارتباط ما را قوی‌تر خواهد کرد.
نظرات کاربران