چارچوب سیاستی و راهبردی جامع برای حکمرانی منابع آب
بازدید 17
0

چارچوب سیاستی و راهبردی جامع برای حکمرانی منابع آب

– اخبار اقتصادی –

به گزارش خبرگزاری تسنیم، بحران منابع آب در جمهوری اسلامی ایران فراتر از یک چالش اقلیمی ساده، به بحرانی زیربنایی با ابعاد ساختاری و پیامد‌های فرابخشی مزمن تبدیل شده است که ابعاد زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی و سلامت، امنیتی و سیاسی را هم‌زمان در بر می‌گیرد. استمرار روند‌های فعلی منجر به کاهش تاب‌آوری و پایداری کارکرد‌ها در پهنه سرزمینی، افزایش مخاطرات امنیتی و تهدید امنیت ملی خواهد شد.

این سند به عنوان چارچوب سیاستی و راهبردی جامع، با بهره‌گیری از دیدگاه‌های کارشناسان و خبرگان نهاد‌های دولتی، غیردولتی و دانشگاهی، مسیر‌های کلان حکمرانی منابع آب و الزامات قانونی، اجرایی و فرهنگی را با تأکید بر رویکرد‌های مشارکتی، مبتنی بر داده‌های علمی و دارای بستر لازم از منظر عملیاتی و حل مسئله تبیین می‌کند.

1. سطح کلان سیاست‌گذاری راهبردی

• بازتعریف امنیت آبی به عنوان رکن حیاتی امنیت ملی و پیشرفت پایدار، با رویکرد فرا‌بخشی، میان‌نسلی و هماهنگ با دیگر ارکان امنیت ملی و پایداری سرزمینی شامل محیط‌زیست، انرژی و امنیت غذایی.

• رفع تناقضات موجود در اسناد و برنامه‌های کلان مرتبط با آب و هم‌راستا کردن راهبرد‌ها در حوزه‌های محیط زیست، انرژی، کشاورزی و صنعت به‌منظور جلوگیری از تعارضات سیاستی و با حفظ کارکرد‌های زیستی در پهنه سرزمین.

• ترسیم پارادایم حکمرانی ترکیبی، چندابزاری و مبتنی بر ظرفیت‌های اکولوژیک، با پرهیز از رویکرد‌های صرفاً امنیتی یا سیاسی.

• ایجاد نظام یکپارچه تصمیم‌گیری و هماهنگی نهادی فراسازمانی، با مشارکت ارکان فراقوه‌ای شامل دولت، مجلس، قوه قضاییه و نهاد‌های حاکمیتی، برای تضمین پایداری تصمیمات و اجرای مؤثر آنها.

• بازنگری و به‌روزرسانی قوانین مالکیت زمین و آب با هدف جلوگیری از تصرف و بهره‌برداری بی‌ضابطه از منابع طبیعی و کشاورزی، و تدوین چارچوب‌های روشن برای تعیین حقابه‌ها، مالکیت و تخصیص پایدار منابع.

• تعریف سناریو‌های بلندمدت (20 ساله) مبتنی بر تحلیل دقیق منابع و مصارف، تغییرات اقلیمی و پیامد‌های گرمایش زمین، روند جمعیتی و سیاست‌های توسعه‌ای.

• استقرار یک نظام جامع آمار و اطلاعات منابع آب با داده‌های دقیق، به‌روز و شفاف، به عنوان بستر تحقق حسابداری آب و قابل دسترس برای سیاستگذاران و عموم مردم، جهت تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد.

• بازگرداندن روحیه امید و اراده حل مسئله به حکمرانی آب از طریق شفافیت، تصریح راهکار‌های عملیاتی، مشارکت عمومی، توانمندسازی و مسؤلیت‌پذیری مدیریتی و نمایش نمونه‌های موفق اصلاح الگو‌های مصرف و مدیریت منابع.

• جسارت در اتخاذ تصمیمات مهم و چالشی حتی در صورت ایجاد هزینه‌های سیاسی کوتاه‌مدت، و پرهیز از توقف در مرحله سندنویسی بدون اجرا.

• نقش فعال و سازنده رسانه‌ها و شبکه‌های ارتباطی در ارتقاء آگاهی عمومی، فرهنگ‌سازی و ترویج رفتار‌های پایدار مصرف آب، با الزام به انعکاس واقعیت‌های بحران و حمایت از کمپین‌های اجتماعی و آموزشی.

• بازنگری در خصوص سطح زیرکشت براساس ظرفیت برد سرزمینی

2. سطح سیاست‌گذاری تقنینی

• انطباق کامل قوانین و مقررات حوزه آب با اسناد آمایش سرزمین و ظرفیت‌های طبیعی.

• بازتعریف و بهبودامنیت غذایی با لحاظ حفاظت از محیط زیست و حفظ تاب‌آوری اکوسیستم‌ها و تلاش در راستای اصلاح قوانین (باز) تخصیص منابع آب

• ایجاد بستر‌های قانونی و سازوکار‌های اجرایی مقابله با برداشت‌های مازاد و غیرمجاز و ایجاد فرآیند‌های نظارتی فعال و بازخوردپذیر.

• تدوین چارچوب‌های حقوقی و اسناد دیپلماسی آب برای مدیریت تعارضات و همگرایی اقدامات بین‌بخشی در حوضه‌های آبریز مشترک.

• تقویت الزامات و حمایت‌های قانونی برای بسترسازی تولید و انتشار آمار دقیق و به‌روز در حوزه منابع و مصارف آب.

• توجه ویژه به اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی به عنوان ابزار مکمل اجرای قوانین.

3. سطح سیاست‌گذاری اجرایی

الف) اقدامات کوتاه‌مدت (2–3 ماهه)

• تشکیل ستاد هم‌اندیشی و گفت‌وگوی ملی آب با مشارکت نهاد‌های حاکمیتی، جامعه علمی، بخش خصوصی و جامعه مدنی برای شناخت جامع بحران و ایجاد اجماع اجتماعی؛ همراه با تقویت نقش ستاد مدیریت بحران در مقابله با تنش‌های آبی گسترده.

• اولویت‌بندی نقاط بحرانی در تأمین آب با تعریف معیار‌های متناسب و با استفاده از داده‌های دقیق و انتشار گزارش‌های شفاف.

• اجرای کمپین‌های رسانه‌ای هدفمند برای ارتقای آگاهی عمومی و جلب مشارکت مردم در اصلاح الگوی مصرف و حمایت از سیاست‌های ملی آب.

ب) اقدامات میان‌مدت (1–2 ساله)

• بازتعریف «الگوی کشت» با توجه به تجارب گذشته و در نظر گرفتن یارانه‌ها، نقش حاکمیت و معیشت کشاورزان، به‌گونه‌ای که نسخه‌ای عملیاتی و پایدار ارائه شود و زمینه حذف تدریجی محصولات پرمصرف در مناطق کم‌آب فراهم گردد.

• ارتقاء بهره‌وری آب در بخش‌های صنعتی و خدماتی با استفاده از ابزار‌های و مشوق‌های قانونی و اجرایی.

• توسعه سامانه‌های پایش هوشمند منابع آب به‌صورت مرحله‌ای، با تمرکز بر زیرساخت‌سازی و تقویت ظرفیت‌های فنی در کوتاه‌مدت و حرکت به سمت دسترسی آزاد و عمومی به داده‌ها در میان‌مدت و بلندمدت.

• تقویت مشارکت جوامع محلی در تصمیم‌گیری‌ها با آموزش، توانمندسازی، واگذاری مسؤلیت‌های تصدی‌گیری و تقویت راهبری و نظارت حاکمیتی.

• تحلیل و مدیریت ذی‌نفعان حوزه آب و طراحی سازوکار‌های مؤثر برای مدیریت تعارضات اجتماعی در جوامع محلی.

• شایسته‌گزینی مدیران و کارشناسان حوزه آب، با تأکید بر تخصص، تعهد و اخلاق حرفه‌ای.

ج) اقدامات بلندمدت (5 سال و بیشتر)

• اجرای آمایش سرزمین مبتنی بر ظرفیت آبی و انطباق توسعه با ظرفیت‌های آبی مناطق هدف.

• توسعه زیرساخت‌های تأمین پایدار آب در قالب بیلان و با تأکید بر مزیت‌های اقتصاد غیریارانه‌ای (بازچرخانی، شیرین‌سازی محدود، بومی‌سازی فناوری‌ها).

• نهادینه‌سازی حکمرانی چندسطحی و مشارکتی بین دولت، بخش خصوصی، جامعه مدنی و محلی.

• سرمایه‌گذاری گسترده در آموزش و رسانه برای تربیت نسل آگاه و مسئول در حوزه آب و ظرفیت‌های اقلیمی.

جمع‌بندی

بحران آب در ایران صرفاً با اصلاحات سطحی و اسناد غیرعملیاتی حل نخواهد شد. نیاز به اراده سیاسی قوی، همکاری فراقوه‌ای، هماهنگی میان‌بخشی، تصریح در خصوص پیامد‌های بحران آب، بازشناسی ابعاد راهکار‌های قابل اتخاذ، استفاده از داده‌های دقیق، تسیهم عادلانه پیامد‌های مواجه با کم‌یابی آب، جسارت در تصمیم‌گیری و بازگرداندن امید اجتماعی وجود دارد. اجرای این چارچوب، مسیر گذار از مدیریت واکنشی و بخشی‌نگر به حکمرانی یکپارچه، پیش‌نگر و مشارکتی را فراهم می‌سازد و می‌تواند تاب‌آوری منابع آب کشور را برای نسل‌های آینده تضمین کند.

* پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام 

انتهای پیام/

برچسب‌ها:

اشتراک گذاری

دنبال کنید نوشته شده توسط:

تسنیم

خبرگزاری تسنیم یک خبرگزاری خصوصی در ایران است که ارتباط قوی با سپاه پاسداران دارد. این خبرگزاری در سال 1391 با مدیریت سید مجید قلی زاده آغاز بکار کرده است. مراسم افتتاح خبرگزاری تسنیم روز 22 آبان با حضور علی اکبر ولایتی دبیر کل مجمع جهانی بیداری اسلامی و سید محمد حسینی وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تالار سوره حوزه هنری تهران برگزار شد. هدف از فعالیت این خبرگزاری در اساسنامه آن، بدین ترتیب شرح داده شده است: اطلاع‌رسانی و انتشار اخبار و تنویر افکار عمومی در راستای سیاست‌های نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، پوشش خبری رخدادهای قوای سه‌گانه، افکارسنجی، ارزشیابی و انعکاس درخواست‌های آشکار و پنهان فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و هنری برای ارائه به مبادی تصمیم‌گیری، راه اندازی سایت و خبرگزاری با کسب مجوز از مراجع قانونی ذی‌صلاح و انجام فعالیتهای انتشاراتی. هدف راه‌اندازی این وبسایت خبری تسنیم، پوشش اخبار عربی اعلام شده است اما پوشش اخبار اقتصادی ایران مرتبط با همه حوزه‌های خبری شامل موضوعات مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و بین‌المللی به همراه سایر زمینه‌ها اعم از بیداری اسلامی، فرهنگی، ورزشی، اخبار استانها، کاریکاتور، عکس، گرافیک، صوت و فیلم و ... نیز در دستور کار این خبرگزاری قرار دارد. تسنیم همواره استفاده از فناوری های روز اطلاع رسانی در دنیا و نیز مدیاهای مختلف بویژه صوت و تصویر را سرلوحه کار خود قرار داده و در راستای تحقق رسالت و اهدافش بهره گیری از ابزارهای مختلف رسانه‌ای را به نحو احسن به عمل می‌رساند. خبرگزاری تسنیم، فعالیت در دو حوزه کاری داخل و خارج کشور را جزو اهداف خود تعیین کرده و بر آن است تا اقدامات لازم جهت آگاهی بخشی و بصیرت افزایی در این دو حوزه را انجام دهد. در عرصه خارجی، واقعیت‌ها نشان می‌دهد که برخلاف تلاش های نظام سلطه برای جلوگیری از نفوذ و انتشار ماهیت و پیام‌های انقلاب اسلامی، تاثیرگذاری آن همچنان این انقلاب و اهداف آن سرمشق انقلابیون در نهضت بیداری اسلامی شده است و در جنگ نرم علیه ایران موفق عمل می‌کند. در شرایطی که انقلاب اسلامی ابتکار عمل را در عرصه جنگ نرم به دست گرفته است، رسانه‌های وفادار به انقلاب اسلامی بایستی دو وظیفه مهم و اساسی خود را به انجام رسانند: اول آنکه ماهیت، مولفه‌ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی را تبیین و تشریح نمایند. در این اقدام باید به نظام سیاسی مبتنی بر مردم سالاری دینی بیش از پیش پرداخته شود. مردم سالاری دینی باید به عنوان یک الگوی ویژه برای نظام لیبرال دموکراسی غربی معرفی شود که علیرغم همه موانع که بر سر راه وی بوده، توانسته است تا چهار دهه در مقابل زورگویی سلطه طلبان مقاومت کند و با این حال به دستاوردهای مهمی در حوزه‌های مختلف علم و فناوری نایل گردد. دوم آنکه، برای جلوگیری از خطر انحراف، اعوجاج، دگرگون وار نشان دادن اهداف، مقاصد و دستاوردهای انقلاب‌های مردمی در نهضت بیداری اسلامی توسط رسانه های نظام سلطه تلاش نماید. رسالت‌های خبرگزاری تسنیم در حوزه فعالیت خارج از کشور دو مورد فوق ذکر شده و در تلاش است تا در کنار سایر رسانه‌های انقلابی و وفادار، آرایش رسانه ای مستحکمی در برابر انحصار و سلطه امپریالیسم رسانه ای به وجود آورد و زبان گویای انقلاب اسلامی و انقلابیون مسلمان و آزادیخواه در تمام نقاط عالم باشد. در عرصه داخلی نیز، تسنیم وظیفه خود می‌داند تا همسو با اهداف نظام مقدس جمهوری اسلامی یکی در عرصه وسیع فرهنگی کشور، حضور موثر ایفا نماید و سایر رسانه‌های انقلابی را به منظور همکاری در این مسیر تشویق و هدایت نماید. تسنیم آگاه است که امپریالیسم رسانه ای غرب همواره با انجام اقداماتی تلاش دارد تا علیه افکار عمومی کشور هجمه وارد نماید و در این راستا فعالیت‌هایی جهت مهندسی و جابجایی حقایق در اذهان ملت مسلمان ایران، صورت می‌پذیرد. بنابراین شرایط کنونی ایجاب می کند تا رسانه های متعهد که آگاه و وفادار به اهداف و رسالت‌های انقلاب اسلامی هستند به عنوان سنگرهای دفاعی و سپر مقاومت در مقابل این هجمه‌ها ایجاد شده و فعالیت کنند تا بتوانند از آرمان‌های مقدس نظام اسلامی دفاع کنند و با اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به هنگام و موثر، بصیرت افزایی را در جهت مصون سازی و عمق بخشی معنوی و ارتقاء سطح فرهنگ عمومی، سرلوحه کار و تلاش خود قرار دهند. خبرگزاری تسنیم تلاش می‌کند تا رسالت اطلاع رسانی خود را با تکیه بر توان نیروی انسانی مجرب و توانمند در عرصه رسانه‌ای کشور به شایستگی انجام دهد و به عنوان مرکزی برای تربیت نیروی انسانی مورد نیاز جبهه رسانه‌ای انقلاب اسلامی شناخته شود. تسنیم که به گفته رئیس سپاه محمدعلی جعفری یکی از رسانه‌های مؤمن و انقلابی است که در مقابله با توطئه‌های ضداسلامی و ضد بشری ستمگران وظیفه بسیار سنگینی دارد، در سانحه پرواز شماره ۹۵۲۵ ژرمن‌وینگز یک تن از نیروهای خود  یعنی میلاد حجت‌الاسلامی در سمت خبرنگار را از دست داد. صاحب امتیاز خبرگزاری تسنیم «مؤسسه آتی‌سازان فرهنگ تسنیم» و مسئولیت مدیرعامل آن نیز برعهده سید مجید قلی‌زاده‌ قرار دارد. تسنیم موفق شده است تا چند پروانه حق تکثیر را با عنوان پروانه‌های کرییتیو کامنز (Creative Commons) دریافت کند و تمام محتواهای خود را با این پروانه در اختیار عموم مردم قرار دهد. این پروانه‌ها به تسنیم اجازه را می‌دهد تا اعلام کند چه حقوقی برای خودش محفوظ بماند، و چه حقوقی برای دریافت‌کننده اثر یا خالق‌های دیگر، باقی بماند. خبرگزاری تسنیم با شعار چشمه‌ی جوشان آگاهی بخشی از حضور پر رنگ در شبکه‌های اجتماعی مختلف نیز غافل نشده است و کانال خبرگزاری تسنیم را شکل داده است. تسنیم در سروش با نشانی، tasnimna@ در آی گپ با آیدی tasnimna@ در توییتر  به ادرس Tasnimnews_Fa@ در آپارات tasnim.video@ در تلگرام با ایدی Tasnimnews@ و در اینستاگرام به نشانی tasnimnews_fa@ به فعالیت می‌پردازد و از این پتانسیل شبکه‌های اجتماعی نیز برای آگاهی بخشی استفاده می‌نماید. شما می‌توانید مهمترین اخبار تسنیم را از طریق دسترسی مستقیم در تهران و دیگر شهرهای ایران در اختیار داشته باشید، علاوه بر آن، میتوان برای دسترسی آسانتر به قیمت ارز و طلا و لیگ ایران و جهان از لینک‌های مستقیم استفاده نمایید. برروی وبسایت این خبرگزاری به نشانی اینترنتی تسنیم دات کام میتوان راه‌های ارتباطی مختلف را مشاهده نمود. کاربران می‌توانند با استفاده از تلفن گویا، فکس، تلفن تماس واحد روابط عمومی، پست الکترونیک و همچنین آدرس دفتر این خبرگزاری جهت برقراری ارتباط اقدام نمایند. وبسایت خبرگزاری تسنیم با بازدید میانگین بیش از 200 هزار کاربر علاوه بر پوشش اخبار در حوزه‌های مختلف به درج رپورتاژ و تبلیغات سایر کسب‌وکارها نیز می‌پردازد.

نظرات کاربران

  • دیدگاه های ارسال شده شما، پس از بررسی توسط تیم گولت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی توهین، افترا و یا خلاف قوانین جمهوری اسلامی ایران باشد منتشر نخواهد شد.
  • لازم به یادآوری است که آی پی شخص نظر دهنده ثبت می شود و کلیه مسئولیت های حقوقی نظرات بر عهده شخص نظر بوده و قابل پیگیری قضایی می باشد که در صورت هر گونه شکایت مسئولیت بر عهده شخص نظر دهنده خواهد بود.
  • لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما منتشر نخواهد شد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

چهارده − هفت =