آیا نگه‌داشتن نفس فوایدی هم دارد؟ تقریبا همه افراد در جهان حداقل یکبار در زندگی خود سعی کرده‌اند نفس خود را حبس کنند. این امر معمولا در دوران کودکی و نوجوانی رخ می‌دهد، زمانی که با دوستان خود رقابت می‌کنند تا ببینند کی می‌تواند نفس خود را بیشتری نگه دارد. همچنین، اگر تا به حال تلاش کرده‌اید تا شنا را یاد بگیرید، حتما تمرین‌های نگه‌داشتن نفس را تجربه کرده‌اید. به علاوه، در مواقعی که با بوی نامطبوعی مواجه می‌شوید، ممکن است بینی خود را بگیرید و نفس خود را حبس کنید تا نیازی به استشمام آن بو نداشته باشید. این تجربه‌ها تنها چند مثال از نگه‌داشتن آگاهانه نفس هستند که شاید تاکنون تجربه کرده‌اید. اما آیا نگه‌داشتن نفس فوایدی هم دارد؟
همانطور که می‌دانید، نفس کشیدن برای ادامه دادن زندگی ضروری است. اگر نفس کشیدن خود را متوقف کنید، بدن شما بدون اکسیژن می‌ماند. اما اگر فقط برای چند ثانیه یا چند دقیقه، نفس خود را حبس کنید، ممکن است حتی آثار مثبتی هم داشته باشد. اما ما چگونه نفس می‌کشیم؟
برای اینکه بدانید چگونه نگه‌داشتن نفس، بدن شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد
ابتدا باید بدانید که در فرآیند نفس کشیدن چه اتفاقی می‌افتد. فرآیند تنفس شامل دم کشیدن هوا و بیرون دادن هوا را بازدم می‌نامند. ابتدا از طریق بینی یا دهان خود نفس می‌کشیم و از آنجا، هوایی را که استنشاق کرده‌ایم به داخل لوله تنفسی یا نای خود می‌فرستیم. در آنجا هوا بین لوله‌های برونش تقسیم می‌شود و سپس به مجاری هوایی کوچکتر، یعنی برونشیول‌ها می‌رود. سپس هوا به کیسه‌های هوایی کوچکی به نام آلوئول‌ها می‌رود و در آنجاست که اکسیژن وارد خون می‌شود و در سراسر بدن و در هر سلول توزیع خواهد شد.
کیسه‌های هوایی همچنین دی‌اکسید کربنی که توسط سلول‌ها آزاد شده و از طریق جریان خون به آنجا منتقل شده است، جذب می‌کنند و از همان مسیر تنفسی، به صورت بازدم خارج می‌کنند.
ممکن است فکر کنید که دفع دی‌اکسید کربن به این معناست که برای بدن مضر است، اما آنقدرها که فکر می‌کنید برای بدن شما ضرر ندارد. در واقع، بدن برای عملکرد مناسب اعضای خود به آن نیاز دارد. کمبود دی‌اکسید کربن و اکسیژن در بدن شما، که به علت تنفس سریع یا فشارخون پایین اتفاق می‌افتد، ممکن است باعث آلکالوز تنفسی شود.
همچنین، کمبود دی‌اکسید کربن می‌تواند باعث اسپاسم، تحریک پذیری، سرگیجه و حالت تهوع شود؛ زیرا سلول‌های شما دیگر کربن دی‌اکسید ندارند تا با اکسیژن مبادله کنند، و علاوه بر این، جذب اکسیژن نیز کاهش می‌یابد. وقتی نفس خود را حبس می‌کنید، به سلول‌های خود فرصت بیشتری می‌دهید تا اکسیژن را جذب کرده و دی‌اکسید کربن تولید کنند. به همین دلیل، حبس کردن نفس مفید است زیرا می‌تواند میزان دی‌اکسید کربن را در سلول‌های شما افزایش دهد و جذب اکسیژن بهتر شود.
فواید نگه‌داشتن و حبس کردن نفس شاید برای شما جالب باشد که بدانید این عملکرد بسیاری از فواید سلامتی دیگر نیز دارد.
علاوه بر افزایش میزان دی‌اکسید کربن در سلول‌های شما، تمرین حبس کردن نفس می‌تواند به موارد زیر نیز کمک کند:
- افزایش طول عمر: با بهبود عملکرد تنفسی و ریه، می‌توان سلامت سلول‌های بنیادی را حفظ کرده و طول عمر را افزایش داد.
- بازسازی بافت مغزی: تحقیقات نشان می‌دهد که تمرین و تکنیک‌های تنفسی و بهبود عملکرد تنفسی می‌توانند بازسازی و ایجاد بافت جدید در مغز را تحریک کنند و در نتیجه، عملکرد مغز را بهبود بخشند.
- ایجاد اثر ضد التهابی: تمرین و تکنیک‌های تنفسی تأثیری بر سیستم عصبی سمپاتیک و سیستم ایمنی دارند و تولید عوامل ضد التهابی را افزایش می‌دهند. این می‌تواند به عنوان یک روش درمانی برای التهاب‌های بیش از حد یا مزمن مؤثر باشد.
- افزایش ظرفیت ریه: تمرینات تنفسی یکی از روش‌های مؤثر برای افزایش ظرفیت ریه است. این تمرینات به تنهایی می‌توانند عملکرد فیزیکی را به طور قابل توجهی بهبود بخشند و بخش مهمی از آموزش‌های شناگران، اسکیت‌بازان، دوچرخه‌سواران، حتی خوانندگان و نوازندگان سازهای بادی را تشکیل دهند.
تقویت دیافراگم، ماهیچه‌ای گنبدی شکل است که مستقیماً زیر ریه‌ها قرار دارد و نقش بسیار مهمی در فرایند تنفس ایفا می‌کند. وقتی نفس می‌کشید، دیافراگم تنگ می‌شود و باعث ایجاد فضای بیشتری در حفره قفسه سینه می‌شود، که به ریه‌های شما اجازه می‌دهد بزرگ شوند. وقتی نفس را بیرون می‌دهید، دیافراگم به صورت معکوس عمل کرده و به آرامی به سمت بالا حرکت می‌کند. تقویت دیافراگم می‌تواند بهبود ثبات ماهیچه‌های اصلی و توانایی بدن در تحمل ورزش‌های شدید را تقویت کند.
علاوه بر این، یک مطالعه تجربی روی موش‌های نوزاد نشان داد که افزایش درصد دی‌اکسید کربن در سلول‌های بدن که به دلیل حبس نفس رخ می‌دهد، می‌تواند سلول‌های مغزی را محافظت کند.
تمرین تکنیک‌های تنفس عمیق
که اغلب شامل حبس نفس است، می‌تواند به مدیریت استرس کمک کند، آرامش را افزایش دهد و در مبارزه با اضطراب و حملات پانیک به شما کمک کند. زیرا استرس به صورت مداوم در زندگی ما وجود دارد، صرف زمان برای کنترل احساسات و ساختن چارچوب ذهنی مناسب بسیار مهم است.
نظرات کاربران