ابوریحان بیرونی، دانشمند و ریاضیدان برجسته ایرانی در قرن چهارم هجری بود. وی علاوه بر ستاره‌شناسی، تقویم‌شناسی، انسان‌شناسی و تاریخ‌نگاری نیز فعالیت داشت. پدر ابوریحان دربار خوارزمشاه به عنوان اخترشناس خدمت می‌کرد و مادرش نیز ماما بود.
به دلیل حسادت و بدگویی، پدر ابوریحان از دربار اخراج شد و خانواده آنها در یک روستا در اطراف خوارزم ساکن شدند. شهرت ابوریحان به لقب “بیرونی” نیز به دلیل این موضوع است، زیرا آنها در نظر مردم روستا بیگانه بودند. ابوریحان بیرونی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان فارسی‌زبان و بزرگ‌ترین دانشمندان مسلمان در تمام اعصار شناخته می‌شود.
یکی از دستاوردهای علمی ابوریحان بیرونی، کشف وزن مخصوص بسیاری از اجسام بود. وی از اولین افرادی بود که به اندازه‌گیری دقیق وزن اجسام مختلف پرداخت و توانست این کار را به گونه‌ای دقیق انجام دهد که اختلاف وزن‌های محاسبه‌شده‌اش با وزن‌هایی که دانشمندان در دوران‌های بعدی با استفاده از تجهیزات و فناوری‌های پیشرفته تهیه کردند، بسیار کم بود.
علاوه بر این، ابوریحان بیرونی در طول عمر خود به شهرهای مختلف سفر کرده و موقعیت جغرافیایی آنها را اندازه‌گیری می‌کرد. سپس با روشی مشخص، موقعیت هر شهر را روی یک کره زمین مدلسازی می‌کرد و پس از سال‌ها توانست این نقاط را روی یک نقشه مسطح به تصویر بکشد.
ابن سینا، دانشمند ایرانی در قرن چهارم
یکی از بزرگان علمی ایران به شمار می‌رود. وی با نام کامل ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا، پزشک، دانشمند، فیلسوف، منجم، نویسنده و ریاضیدان برجسته جهان در تاریخ یکم شهریور سال ۳۵۹ هجری شمسی (معادل ماه صفر سال ۳۷۰ هجری قمری) در قرن چهارم هجری در روستای خرمیثن در نزدیکی بخارا، پایتخت سامانیان، متولد شد. نام او در زبان لاتین به Avicenna شناخته می‌شود. پدرش عبدالله اهل بلخ و مادرش ستاره اهل روستایی در افشنه بود. از کودکی، ابن سینا استعداد و هوش برجسته‌ای در یادگیری علوم مختلف داشت. پدرش با تلاش بسیار، او را تربیت و تعلیم کرد. ابن سینا ابتدا درس فقه را نزد استاد اسماعیل زاهد فرا گرفت و سپس برای فراگیری علوم منطق و هندسه به استاد ابوعبدالله ناتلی فرستاده شد. وی در سن ده سالگی قرآن را حفظ کرده بود و همچنین در زمینه ادبیات، هندسه، ریاضیات و قواعد عربی مهارت داشت.
ابن سینا در طول کودکی و تحت نظارت اساتید مختلف، کتاب‌های اصول اقلیدس، مقدمه‌ی پورفیری و المجسطی نوشته‌ی بطلمیوس را مطالعه کرد. اما پس از ۴۰ بار مطالعه علم متافیزیک ارسطو، نتوانست مفهوم آن را درک کند و با ابهامات زیادی مواجه شد. با خواندن کتاب اغراض مابعدالطبیعه فارابی، توانست این مفاهیم را درک کند و به حقیقت آنها پی ببرد. همچنین با مطالعه نوشته‌های پزشکان سابق، در کوتاه‌ترین زمان ممکن، علم طب را فرا گرفت. در جوانی، توانست بیماری امیر سامانی را درمان کند و به عنوان پاداش، اجازه استفاده از کتابخانه‌ی ویژه‌ی شاهزادگان سامانی را به دست آورد. این اتفاق باعث شد تا وی بتواند بیشتر از پیش در علم پیشرفت کند. با هوش و مطالعه فراوان، ابن سینا توانست در سن ۱۸ سالگی در بسیاری از علوم معاصر خود تسلط کاملی پیدا کند و پیشرفت‌های بعدی خود را به دلیل استدلال‌های شخصی و برتری‌های خود بر علم، کسب کند.
نظرات کاربران