در ایران باستان، روز پدر برگزاری نمی‌شد و مراسم خاصی به این مناسبت وجود نداشت. ایرانیان باستان به جشن‌ها و مراسم دیگری از جمله نوروز و مهرگان توجه می‌کردند و روز پدر به صورت جداگانه مورد ستایش قرار نمی‌گرفت.
در زمان پهلوی و قبل از انقلاب، روز پدر در تقویم ایران در روز 13 دی (ماه دی) قرار داشت. این روز به عنوان روز مرد و جشن مردانه نیز شناخته می‌شد. در این روز، مردان با هم خویشتنداری می‌کردند و از فرصت برای برگزاری مراسم خانوادگی و دیدار با پدر و مردان دیگر استفاده می‌کردند. جشن‌ها و جمع‌های خانوادگی در این روز معمول بود و پدران و مردان خانواده تجلیل می‌شدند.
بعد از انقلاب، تغییراتی در تقویم و جشن‌ها صورت گرفت و روز پدر به صورت رسمی در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران به جشنی برای گرامیداشت مقام پدر تبدیل شد.
روز پدر در دوران باستان ایران
درباره روز پدر در ایران باستان، اطلاعات دقیق و قطعی موجود نیست و برخی تاریخ‌ها و رویدادها برای روز پدر در ایران باستان وجود دارند.
در اینجا چند نمونه از آنها ذکر شده است:
- شهریورگان: برخی از زرتشتیان شهریورگان را به عنوان روز “پدر” نامیدند. این روز با نام ماه “شهریور” هماهنگ شده بود. شهریورگان به معنای “شهریار آرزو شده و کردار نیک” است. در چهارم شهریور، جشن شهریورگان برگزار می‌شد که همزمان با تولد کوروش بزرگ بود. برخی فکر می‌کنند که روز بزرگداشت کوروش بزرگ، که هفتم آبان است، روز تولد این پادشاه مشهور است، اما در واقع هفتم آبان روز ورود کوروش به بابل است. ایرانیان باستان کوروش را به عنوان “پدر” خود می‌شناختند.
- بهمنگان: بهمنگان یکی دیگر از روزهایی است که برای روز پدر در ایران باستان اشاره می‌شود. این روز در ماه بهمن جشن گرفته می‌شد و به مناسبت نیرومندی، شجاعت و پدربودن مردان جشن گرفته می‌شد.
- زادروز زرتشت: برخی معتقدند که روز پدر در ایران باستان با زادروز زرتشت، پیامبر دین زرتشت، مرتبط بود. این روز برای جشن و تجلیل از پدران و مردان بزرگ ایرانی برگزار می‌شد.
در کل، روز پدر در ایران باستان با توجه به منابع مختلف، می‌تواند به چندین روز و رویداد مرتبط با پدربودن و مردانگی در این دوران اشاره کند.
بهمنگان در ایران باستان یکی از روزهایی بود که برخی از زرتشتیان آن را به عنوان روز پدر می‌شناختند. این روز به واسطه ویژگی‌هایی نظیر منش نیک، خرد سپندینه و نیک اندیشی در رفتار و شیوه زندگی مردان، به ارمغان می‌آمد. در این روز، که دومین روز از ماه بهمن بود، به منظور تجلیل از نیروی پدر در حفظ خانواده در برابر نیروهای شرارت و بدی‌ها، جشنی برگزار می‌شد و آن را بهمنگان می‌نامیدند. در این روز، زنان و فرزندان به منظور قدردانی و سپاسگزاری از پدران و همسران خود، هدایا اهدا می‌کردند.
درباره زادروز زرتشت، زرتشت یا زَردُشت یا اشوزَرتُشت، پیامبر ایران باستان بود که مزدیسنا (دین زرتشتی) را بنیان نهاد و گاتاها، جمله‌های مقدس و قدیمی اوستا را سرود. تاریخ دقیق زادروز وی مشخص نیست، اما برخی افراد آن را روز ششم فروردین نامیده و به عنوان روز پدر جشن می‌گیرند.
در روز پدر در تاریخ ایران باستان
زمانی که زرتشتیان حاکم بودند، ایرانیان فعالیت‌ها و رسوم خاصی را انجام می‌دادند. در این روز، آنها لباس سفید پوشیدند تا نمادی از پاکی و طهارت باشند و تمامیت روحی و جسمی خود را حفظ کنند. هدف از این کار، دوری از هرگونه افکار شیطانی و پلیدی بود. همچنین، آنها از کشتار حیوانات خودداری کردند و از خوردن گوشت آنها امتناع نمودند.
در خانه‌ها، معمولاً میهمانی برگزار می‌شد و غذاهای متنوع و ویژه‌ای آماده می‌شد. این میهمانی‌ها به منظور جشن و تجلیل از پدران و مردان خانواده بود. همچنین، برای مرد خانواده هدایا تهیه می‌شد و این روز به عنوان یک فرصت برای نشان دادن احترام و قدردانی از نقش پدر در خانواده استفاده می‌شد.
در زمان پهلوی نیز، روز پدر در تاریخ 24 اسفند برابر با تولد رضاشاه جشن گرفته می‌شد. تاریخ این روز با تولد شاه در همان روز تناسب داشت و به عنوان روز پدر جشن گرفته می‌شد.
در کل، در روز پدر در ایران باستان و در زمان پهلوی، مردم ایران به‌طور کلی با برگزاری مراسم و جشن‌های خاص، از نقش پدران و مردان خانواده تجلیل می‌کردند و این روز را به عنوان یک فرصت برای ابراز احترام و قدردانی از آنان استفاده می‌کردند.
نظرات کاربران