در این متن، علت‌ها و علائم آسیت یا آب آوردن شکم و روش‌های تشخیص و درمان آن بررسی می‌شود. آسیت به تجمع مایعات درون شکم اطلاق می‌شود و یک مشکل شایع در افراد مبتلا به سیروز است. این مشکل اغلب در صورت بروز مشکل و نارسایی کبد رخ می‌دهد. رشد و پیشرفت آسیت یا آب آوردن شکم معمولاً نشان‌دهنده بیماری پیشرفته کبد است و برخی افراد در برخی مواقع نیاز به پیوند کبد دارند.
علل و دلایل آب آوردن شکم متنوعی دارد. یکی از رایج‌ترین علل آب آوردن شکم سیروز کبدی است. همچنین، وضعیت‌های دیگری مانند نارسایی قلب، نارسایی کلیه، عفونت‌ها و سرطان نیز می‌توانند عوامل ایجاد این وضعیت باشند. آسیت به دلیل افزایش فشار در لایه‌های موجود در کبد و فشار خون بالا در این منطقه اتفاق می‌افتد و در بیماران سیروز، زخم کبد باعث کاهش عملکرد کبد می‌شود.
علاوه بر سیروز کبدی، برخی از دلایل دیگر برای بروز آب آوردن شکم عبارتند از:
سرطان‌های مختلف مانند سرطان کولون، معده، ریه، پانکراس، تخمدان، پستان و لنفوما.
انباشت آب و نمک در بدن.
تشکیل لخته خون و انسداد وریدها ناشی از وجود تومور.
پانکراتیت یا التهاب و تورم پانکراس که معمولاً به دلیل مصرف الکل بیش از حد رخ می‌دهد.
نارسایی قلبی و نارسایی کلیه احتقانی.
در نتیجه، بررسی و شناسایی علت اساسی آب آوردن شکم از اهمیت بالایی برخوردار است تا بتوان برای درمان و کنترل این وضعیت مناسب راه‌ها و تدابیر را اتخاذ کرد.
علائم و نشانه‌های آب آوردن شکم در بیماران آسیت متنوع است. بیشتر افراد مبتلا به آسیت تجربه نفخ شکم و افزایش وزن سریع را تجربه می‌کنند. همچنین، برخی افراد به علت تجمع مایعات در اطراف ریه‌ها ممکن است به ورم قوزک و تنگی نفس دچار شوند. علاوه بر این، علائم و مشکلات دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
عفونت: عفونت معمولاً باعث درد، سوزش، تب و حالت تهوع می‌شود. در صورت عدم تشخیص و درمان مناسب، می‌تواند منجر به نارسایی کبد و عفونت شدید در جریان خون شود و برای بیمار مشکلات ذهنی ایجاد کند. تشخیص عفونت معمولاً از طریق برداشت نمونه مایعات از شکم صورت می‌گیرد. این عفونت با مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شود و بعد از بهبود، بیماران نیاز به درمان طولانی مدت با آنتی‌بیوتیک‌ها را برای پیشگیری از بازگشت عفونت دارند.
درد قفسه سینه، عدم راحتی و تنگی نفس: این علائم در مواقعی رخ می‌دهند که مایعات بیش از حد در داخل شکم تجمع می‌یابند و بنابراین توانایی تغذیه و انجام فعالیت‌های روزانه را دشوار می‌سازد.
در نتیجه، شناسایی و تشخیص آب آوردن شکم بسیار مهم است تا بتوان برای درمان و کنترل آن، روش‌های مناسب را اتخاذ کرد و بهبود وضعیت بیمار را تسهیل کرد.
فتق هرنیا یک وضعیت است که فشار در داخل شکم باعث ایجاد یک تراکم ناراحت کننده در ناحیه شکم می‌شود. عموماً ترمیم فتق هرنیا نیاز به جراحی ندارد، مگر اینکه درد بسیار شدید باشد و بافت روده‌ها را تهدید کند. برای انجام عمل جراحی بهبودی، جراح باید تجربه کافی درمان بیماران مبتلا به سیروز داشته باشد.
تجمع مایعات در داخل قفسه سینه باعث می‌شود مایعات از داخل شکم به قسمت راست قفسه سینه نشت کنند. این وضعیت معمولاً منجر به تنگی نفس می‌شود.
علاوه بر این، علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- نفخ: افزایش حجم شکم و ایجاد تورم
- احساس سنگینی: احساس سنگینی و سنگینی در ناحیه شکم
- حالت تهوع یا هضم نشدن غذا
- ورم در قسمت پایین پا
- استفراغ
- بواسیر
- احساس سیری: احساس سریع سیر شدن و اشباع بودن
تشخیص و درمان صحیح این وضعیت‌ها بسیار مهم است تا بتوان بهبودی بیمار را تسهیل کرد و عوارض جدی را پیشگیری کرد. در صورت تجربه هر یک از این علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب را دریافت کنید.
عوامل خطر آسیت عموماً به بیمارانی اشاره دارند که به بیماری کبدی پیشرفته مبتلا هستند و نیاز به پیوند کبد دارند.
برای تشخیص آب آوردن شکم، از طریق آزمایش‌ها و تصویربرداری استفاده می‌شود. معمولاً با استفاده از آزمایش‌های مختلف، پزشک می‌تواند بر اساس مقدار مایع در داخل شکم، این بیماری را تشخیص دهد. به طور معمول، سونوگرافی و سی تی اسکن برای تصویربرداری استفاده می‌شوند.
در بیشتر موارد، پزشک ممکن است یک سوزن کوچک را به دیواره شکم وارد کند تا مایعات اضافی را خارج کند و سپس مایع خروجی را بررسی کند تا نشانگرها، علائم عفونت یا حتی سرطان باشد و علت تجمع مایع در شکم مشخص شود.
درمان آب آوردن شکم یا آسیت عموماً به نشانگر نامناسب عملکرد کبد اشاره دارد. احتمال بقا پنج سال پس از آسیت بین 30 تا 40 درصد است، بنابراین مراجعه به تخصصیست کبدی و ارزیابی توسط مرکز پیوند کبد بسیار حائز اهمیت است. کاهش مصرف نمک از مهمترین مراحل درمان آب آوردن شکم است. مصرف نمک باید محدود شود و حدود 4 تا 5 گرم در روز یا کمتر باشد.
به طبع، تشخیص مقدار نمک در مواد غذایی مختلف کار دشواری است و معمولاً توصیه می شود بیمار به یک متخصص تغذیه مراجعه کند تا مشخص شود کدام غذاها باید اجتناب شود.
بیماران باید از جایگزین‌های نمک استفاده کنند، اما جایگزینی که حاوی پتاسیم نباشد زیرا سطح بالای پتاسیم ممکن است وضعیت را تشدید کند. بنابراین، تعیین جایگزین امن و مناسب توسط متخصص تغذیه بسیار حائز اهمیت است. اغلب بیماران نیاز به قرص‌های آب‌زا یا دیورتیک دارند تا این بیماری را درمان کنند.
این قرص‌ها ممکن است باعث اختلال الکترولیت‌های خون شوند و سطح سدیم و پتاسیم را تغییر دهند. بنابراین، بسیار مهم است که مصرف قرص‌های آب زا تحت نظر پزشک بررسی شود و آزمایش خون انجام شود.
وزندهای روزانه به متخصص امکان می‌دهد وضعیت درمان را مورد ارزیابی قرار داد. اگر درمان با استفاده از قرص‌های آب و محدودیت نمک تاثیرگذار نباشد، احتمالاً بیماران نیاز به روشی سریع‌تر برای دفع آب از بدن خود دارند.
اقدامات دیگر نیازمند مراجعه به رادیولوژیست هستند تا یک شنت در کبد قرار داده شود و از تجمع آب اضافی جلوگیری کند. بیماران مبتلا به آب آوردن شکم با مشکلات زیادی روبرو هستند و بسیاری از آنها نیاز به پیوند کبد دارند؛ بیشتر از نیمی از این بیماران ممکن است بدون پیوند کبد بیش از دو تا سه سال زنده نمانند.
نظرات کاربران